Пераказ па беларускай мове 3 клас сад на акне

Развіццё маўлення.

Навучанне пісьмоваму пераказу

Каментар:

На ўроках развіцця мовы я стала выкарыстоўваць запіс тэксту і апорных слоў на індывідуальных картках. Уласны вопыт назірання ў працэсе напісання вучнямі пераказу тэксту сведчыць пра тое, што дзеці часта губляюць думку падчас шматразовага звароту да дошкі пры самастойным напісанні тэксту, забываюць глядзець на яе ў час самастойнай працы. Таму нас, настаўнікаў, так здзіўляе, што вучань тое слова, што выпісана на дошцы ў якасці падказкі, напісаў з памылкай ці зусім адмовіўся ад яго выкарыстання ў тэксце.

Мэтай настаўніка павінна быць не адзнака, а ўменне вучняў самастойна перадаваць тэкст пісьмова, граматна будаваць сказы, прымяняць раней вывучаныя арфаграмы; дапамагчы вучню быць упэўненым у сваіх магчымасцях, ствараць умовы для адчування кожным сваёй чалавечай годнасці. Калі вучань адчувае сябе ўпэўненым у тым, што вучыцца не дзеля адзнакі, а каб навучыцца самастойна працаваць, а мэта настаўніка – дапамагчы яму ў гэтым, а не проста выставіць адзнаку і пракаменціраваць яе ў класе (а яна не заўседы бывае станоўчая!), то ён усвядоміць, што настаўнік – сябра, які не толькі паведаміць, як трэба працаваць, але ў памяркоўнай форме адзначыць адметныя бакі і раскажа пра недахопы яго работы, дасць напрамак, у якім трэба рухацца, каб зменшыць, ці пазбавіцца памылак у далейшай рабоце.

На жаль, беларуская мова для нашых вучняў застаецца адным са складаных прадметаў для вывучэння. Некаторым дзецям вывучэнне замежнай мовы даецца лягчэй, чым роднай, беларускай.

выкарыстаеце вядомыя вам правілы беларускай арфаграфіі падчас пераказу;

Картка (запіс з аднаго боку):

Картка (запіс з другога боку):

(словы-апоры настаўнік вызначае сам ў залежнасці ад падрыхтоўкі класа)

План

1. Куды і з кім пайшоў паляўнічы?

2. Як сябе адчуваў паляўнічы ў лесе?

3. Што адбылося ў лесе?

1. 
   Арганізацыйны момант. Моўная размінка. (1 – 2 хвіліны)
   

(Карткі з запісам невялікага паэтычнага ці апавядальнага тэксту).

— Сёння на ўроку мы будзем вучыцца пераказваць пісьмова тэкст, і каб настроіцца на працу, перавесці гутарку на беларускую мову, я прапаную вам зараз выканаць такое заданне ў парах: кожны вучань чытае змест сваёй карткі сам сабе, а потым суседу.

Картка 1

Жыў на свеце дзед Васіль, 

За плячыма мех насіў.

Дазналіся мышкі, 

Што ў мяшэчку кніжкі, 

Разгрызлі завязкі, 

Бачаць, ажно ж — казкі.

Сталі клікаць дзяцей: 

— Гэй, сюды ўсе хутчэй! 

Ёсць тут маляванкі, 

Складанкі і чытанкі.

Картка 2

Лес даўно зачараваў Васіля. Лес багаты, разнастайны, бясконцы.

     Сустрэчы з грыбным лесам Васіль чакае як свята. Бо ў гэтым лесе Васіль знаходзіць не толькі сыраежкі, але і баравікі. Аднойчы пад дубамі, якімі лес пачынаецца, на роўным голым месцы ён зрэзаў сем вялікіх цвёрдых, баравікоў.

2. 
   Мэта і задачы ўрока на мове вучняў. (0,5 хвіліны)
   

— Сёння на ўроку вы напішаце пераказ тэксту, карыстаючыся апорнымі словамі і планам тэксту; узнавіце ў памяці арфаграмы, якія дапамогуць вам напісаць тэкст граматна; даведаецеся пра розныя віды палявання.

— Я жадаю вам добрага настрою, задавальнення ад пленнай працы і спадзяюся даць шмат добрых водгукаў з майго боку на вашы пераказы.

3. 
   Падрыхтоўчы этап (пазнавальны). (5 – 7 хвілін)
   

(па жаданні настаўніка на гэтым этапе ўрока можна выкарыстоўваць правіла «непадымання рукі» — праводзіць апытванне вучняў з дапамогай «іменных» палачак).

— Прачытайце тэкст 2 разы і адзначце словы, значэнне якіх вы не ведаеце. (Варыянты адказаў вучняў: паляўнічы, сумет, блукаў, насцярожыўся, паветра, …)

— Ці зразумелі вы, пра што гаворыцца ў тэксце?

— Хто такі паляўнічы?

— На каго можа адбывацца паляванне? (паляванне на звера, паляванне на птушку, падводнае паляванне)

— З чым ходзяць на паляванне? (са стрэльбай)

— Дзеля чаго людзі ходзяць на паляванне?

— Якія словы ў тэксце гэта сцвярджаюць?

— Пра якую рэч, неабходную паляўнічаму, у тэксце нічога не сказана? (пра стрэльбу)

— Як вы думаеце, ці бывае паляванне, якое не звязана з забойствам жывой істоты?

Па гэтай прычыне з Шарыкам адбыліся неверагодныя вяселыя здарэнні.

— Што агульнае мы можам акрэсліць, характарызуючы Шарыка і паляўнічага з тэксту «На зімнім паляванні»?

— Якія пачуцці выклікаюць у вас гэтыя два персанажы?

— Хачу вам паведаміць пра яшчэ адзін від палявання, які носіць назву «ціхае паляванне».

— Як вы разумееце выраз «ціхае паляванне»?

— Падказка! Сення вы ўжо пра яго чулі ў пачатку ўрока. (моўная размінка)

Падумайце і абмяркуйце дома з бацькамі такія пытанні:

— Ці падыходзіць назва «На зімнім паляванні» да гэтага тэксту?

— Прыдумайце сваю назву тэксту.

4. 
   Падрыхтоўка да напісання тэксту. (5 — 7 хвілін)
   

— Калі ласка, звернемся да НаШтоБуЗУ.

Абмяркоўваем усе пералічаныя крытэрыі напісання пераказу.

— Перачытайце яшчэ раз тэкст.

— Цяпер пачніце чытаць яго без першых двух сказаў.

— Што ў нас атрымалася? Ці зразумелы вам сэнс далейшага без уводных сказаў?

— А якую ролю выконвае апошні сказ у тэксце? (прачытайце яго)

— На вашу думку, які сэнс надае нам другі абзац тэксту?

— Прачытайце частку, у якой раскрываецца галоўная падзея.

— Колькі сказаў у тэксце?

-Якія яны па памеры? Ці есць у іх знакі прыпынку? Чаму?

5. 
   Работа над арфаграфіяй. (4-5 хвілін)
   

Работа з тэкстам па картцы.

Абмяркоўваем напісанне выдзеленых літар і знакаў прыпынку ў тэксце.

6. 
   Праца ў парах. (1-3 хвіліны)
   

— Калі ласка, перакажыце тэкст адзін аднаму такім чынам: адзін вучань пачынае пераказваць першую частку, а другі працягвае размову, пераказваючы другую частку і г.д.

— Раскажыце адзін аднаму пра тое, якія крытэрыі НаШтоБуЗу трэба ўлічваць падчас напісання пераказу.

7.Самастойная работа. (15 – 20 хвілін)

— Ці засталіся ў вас да мяне пытанні?

— Я прапаную вам узяцца за самастойнае напісанне пераказу. Памятайце пра тое, што ацэньваць вашы работы я буду па крытэрыях, пералічаных у НаШтоБуЗУ.

— Вы можаце зрабіць выбар: напісанне пераказу па карце-схеме або па плане, запісаным на дошцы.

— Увага! Паведамляю вам пра тое, што напісанне тэксту па плане будзе ацэньвацца на 1 бал вышэй, чым напісанне па карце-схеме.

— Жадаю вам плённай працы і поспехаў!

8. Самаправерка. (3-4 хвіліны)

Калі ў вучняў узнікаюць пытанні або трэба абвясціць аб заканчэнні працы, яны сігналізуюць карткамі-светлафорамі.

9.Вынік. Рэфлексія. (1 хвіліна)

• 
  Зварот да запісаных на дошцы слоў (добры, жаласлівы, любіць прыроду, пашкадаваў і не крануў мязведзя… )
  
• 
  Падвесці вынік пра добрыя адносіны да прыроды, уменне правільна карыстацца яе дарамі.
  

10. Д/З. Адказаць на ключавыя пытанні.

Каментар на работы вучняў

Каментар: шэраг станоўчых і адметных бакоў каментараў:

Па-першае: эканоміцца час урока, т.я. настаўнік каменціруе толькі агульныя і найбольш адметныя недахопы ў работах, пры гэтым не называе прозвішчы вучняў. А гэта робіць атмасферу ў класе больш дэмакратычнай.

Па-другое: вучні не будуць адчуваць сябе дрэнна, калі настаўнік будзе даваць вусны каментар усяму класу пра іх работу;

Па-трэцяе: вучань мае магчымасць паказаць пісьмовы каментар сваім бацькам, у якіх часта ўзнікае пытанне да працы іх дзіцяці, якая мае не вельмі станоўчую адзнаку.

Польскія настаўнікі захоўваюць НаШтоБуЗУ да самастойных, кантрольных, іншых работ і пісьмовыя каментары да іх на працягу месяца, каб мець магчымаць доказу бацькам, у якіх узнікаюць пытанні ці сумненні наконт правільнасці выстаўленай адзнакі настаўнікам.

Адметны бок ЗС: зваротная сувязь з’яўляецца амаль што адным са складаных элементаў АА. Адмоўным яе бокам з’яўляецца тое, што напісанне каментару займае шмат асабістага часу настаўніка.

Але ўсе ж такі не трэба выключаць з увагі настаўніка і ўсе пералічаныявышэй станоўчыя, пераважныя бакі ЗС. Гэта сумесная праца ўзніме зносіны настаўніка-вучня-бацькоў на новы ўзровень, надасць навучальнаму працэсу новы погляд на сучасны адукацыйны працэс.

Галоўнае ў напісанні ЗС – выкарыстанне ўсіх яе элементаў.

Каментар 2